به نقل از «خبرگزاری دانشجو»

«صد اجرا صد نقد» منتشر شد/ کتابی آموزشی برای دانشجویان تئاتر

تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۰۰۳۵۰

مسعود موسوی از انتشار کتاب «صد اجرا صد نقد» که به نقد و بررسی ۱۰۰ اثر نمایشی در سال‌های اخیر پرداخته است و می‌تواند کتابی آموزشی برای دانشجویان و علاقه‌مندان تئاتر باشد، خبر داد.

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، کتاب «صد اجرا صد نقد» نوشته مسعود موسوی کارگردان، منتقد و مدرس تئاتر توسط انتشارات لوح فکر منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کتاب با نگاهی کارشناسانه و منتقدانه به آثار اجرایی کارگردان های مطرح تئاتری نوشته شده است و می تواند مناسب دانشجویان رشته‌های نمایش برای شناخت نقاط قوت و ضعف نمایش‌های اجرا شده باشد.

نمایش های «خانه برناردا آلبا به کارگردانی علی رفیعی، «آندرانیک» به کارگردانی حمید پورآذری، «آبگوشت زهرماری» آرش آبسالان، «رقص مرگ» یاسر خاسب، «خروس لاری» امید سهرابی، «درای کانتی» امیر پشلنگ، «بیداری خانه نسوان» حسین کیانی، «این یک پیپ نیست» محمد مساوات، «باغ شازده» محمد زوار بی ریا، «آشغال مانده ها» نجلا نظریان، «سونات پاییزی» جلال تهرانی، «ل،ت» عاطفه تهرانی، «هیپولیت» فرزاد امینی، «یرما» اشکان صادقی، «سلول های حرام» نیما یوسفی، «چمدان» فرهاد آییش، «p۲» مرتضی میرمنتظمی، «ابرهای پشت پنجره» رضا گوران، «خانه ابری» سیامک احصایی، حمید پورآذری، «راشامون» رضا کوچک زاده، «من شاه ریچارد هستم» محمد عاقبتی، «موسیو ابراهیم» علیرضا کوشک جلالی، «غسالخانه تهران ۵۶» مهسا احمدی، «کمیته نان» لیلی عاج، «صدای خنده حضار» حسام افسری، «و چند داستان دیگر» پیام لاریان، «والس مرده شوران» کوروش نریمانی، «یرما» فضل الله نوبری، «کادانس» نیما دهقان، «سرحدات لیر» مهتاب شکریان، «آخرین انار دنیا» ابراهیم پشت‌کوهی، «من یک زنم صدام رو می‌شنوی» کاملیا غزلی، «خداحافظ باغ آلبالوی من» سارا مخاوات، «مانستر» کوروش شاهونه از جمله آثاری هستند که در این کتاب از زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.

مسعود موسوی درباره دلایل انتشار این کتاب گفت: معتقدم آسیب شناسی یک اثر مهمتر از تولید آن اثر است. آن اثر به هرحال تولید می شود و تماشاگران چه راضی چه ناراضی آن کار را می‌بینند اما در پایان باید یک نمایش مورد آسیب شناسی قرار بگیرد تا آن هنرمند بفهمد با خودش چندچند است. آیا مخاطبش آنچه را که او می خواسته دریافت کرده یا نه. اگر دریافت نکرده چرا؟ یا اینکه چرا از طراحی صحنه یا لباس یا بازی ها خوشش آمده است؟ کارگردان باید دلایل این اتفاقات را پیدا و آنها را آنالیز کند تا کار بعدی اش حداقل گامی رو به جلو باشد. متاسفانه این آسیب شناسی در تئاتر ما وجود ندارد و حتی در جشنواره ها هم این مساله وجود دارد؛ کسی که برنده می شود فکر می‌کند اتفاق بزرگی برایش افتاده و کسی که می بازد هم نمی‌پرسد چرا باخته ام و دوباره همان ایرادات و اشتباهات را در کار بعدی اش انجام می دهد مگر اینکه بعد از پایان جشنواره فجر از همان ستاد جشنواره آسیب شناسی ها شروع شود.

وی ادامه داد: از آنجایی که من هم به عنوان کارگردان و بازیگر و هم منتقد و مدرس تئاتر فعالیت می کنم جای پرداختن و نقد نمایش‌های روی صحنه را خالی دیدم؛ نقدی که تنها تئوری نباشد بلکه جنبه آموزشی هم داشته باشد. در کتاب «صد اجرا صد نقد» به سراغ آثاری رفتم که جای خودشان را در میان مخاطبان باز کرده اند و حالا قرار است مورد نقد و بررسی قرار بگیرند. در این کتاب از آثار معتبرترین کارگردان های تئاتر ایران مانند دکتر رفیعی شروع کردم و به کارگردان های جوان تر مانند محمد مساوات رسیدم که این روزها حرف های جدیدی می زنند.

موسوی با اشاره به اینکه نقدهای این کتاب قبلا در رسانه ها و مطبوعات منتشر شده اند، بیان کرد: احساس کردم نقدهایی را که در طول سال های مختلف نوشته ام نیازمند جمع آوری است. چون این نقدها نقدهای ژورنالیستی صرف نیستند و می توانند جنبه آموزشی داشته باشند. مثلا ممکن است فردی در شهرستان اکثر این نمایش ها را ندیده باشد اما وقتی نقد این آثار را می خواند، متوجه می شود که منتقد به کدام یک از جنبه های این آثار نقد وارد کرده است. بنابراین فردی که می خواهد کارگردانی کند یا بنویسد یا بازی کند می تواند به صورت عملی درسِ کارگردانی یا نمایشنامه نویسی یا هر حوزه دیگری را که می خواهد در آن فعالیت کند، فرا بگیرد چون در نقدها من تمام جوانب یک اثر نمایشی را مورد توجه قرار داده ام.

این کارگردان تئاتر یادآور شد: در واقع علاقه مندان به تئاتر با خواندن این کتاب می توانند درباره ۱۰۰ کارگردانی، ۱۰۰ طراحی صحنه، ۱۰۰ طرای نور و گریم، ۱۰۰ بازی و موارد دیگر اطلاعات کسب کنند. دانشجویان و هنرجویان تئاتر نیز می توانند از مطالب این کتاب استفاده کنند چون علاوه بر آثار ایرانی حداقل ۶ اثر خارجی نیز که در دوره های مختلف جشنواره تئاتر فجر اجرا شده است، مورد نقد قرار گرفته اند. به عنوان نمونه «باغ آلبالو»یی که توسط یک کارگردان روس اجرا شده نقد شده و «باغ آلبالو»یی هم که توسط اکبر زنجانپور به صحنه رفته و «خداحافظ باغ آلبالوی من» هم که توسط یک کارگردان جوان روی صحنه رفته نقد شده است از این رو امکان مقایسه اجراهایی که از یک نمایشنامه شده در این کتاب وجود دارد.

وی در پایان با اشاره به این که کتاب «صد اجرا صد نقد» قابلیت تدریس در واحدهای مختلف رشته نمایش را دارد، عنوان کرد: این کتاب قابلیت این را دارد که در درس هایی چون تجزیه و تحلیل متن و اجرا مورد استفاده قرار بگیرد. فیلم تئاتر بیش از ۹۰ درصد این اجراها موجود است از این رو استادهای دانشگاه می توانند در کلاس های درسشان این اثر را نمایش دهند و بعد نقد هر اثر را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. احتمالا خود من هم در کلاس‌های دانشگاهم این کار را خواهم کرد.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: آسیب شناسی نمایش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۰۰۳۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازگویی مشکلات و دغدغه‌های روز جامعه اولویتم در اجرای نمایش است

ایسنا/خراسان رضوی کارگردان نمایش «میتینگ» گفت: امروزه نمایشی که به روی صحنه می‌رود باید حرف دل مردم باشد، همیشه در نمایش‌هایم اولویتم دغدغه‌های امروزه جامعه و مردم بوده است و تلاش کرده‌ام تا نمایش‌هایی را روی صحنه ببرم که حرف جامعه در آن زده شود.

محمدرضا اربابی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این نمایش ژانری کمدی دارد و به اتفاقاتی که در یک دانشگاه رخ می‌دهد، می‌پردازد. در واقع این نمایش نشان‌دهنده بخشی از جامعه و عده‌ای از انسان‌ها است که شخصیت‌های نمایش به تعریف آن می‌پردازند.

وی در خصوص عوامل این نمایش اضافه کرد: در نمایش میتینگ بازیگران جوان در کنار هنرمندان پیشکسوت و با سابقه تئاتر مشهد به روی صحنه می‌روند. گروه از اواخر سال گذشته تمرینات خود را آغاز کرد و در حال حاضر با تلاش شبانه‌روزی ۲۰ شب نمایش را روی صحنه بردیم.

اربابی با اشاره به واکنش و بازخوردهای نمایش خود گفت: در این چند شب اجرا استقبال‌ها بسیار خوب و راضی‌کننده بوده است، همچنین اساتیدی که به دیدن نمایش آمدند بسیار راضی بودند و با توجه به اینکه نمایش در دل مافیا اتفاق می‌افتد، تحلیل‌های جامعه‌شناسی و روانشناسی زیادی از نمایش داشتند.

وی افزود: مخاطب عام نیز به خوبی توانسته بود با نمایش ارتباط برقرار کند، علاوه بر نظرات مثبت نقدهایی بر نمایش وجود داشت که همگی بسیار محترم هستند در مجموع با استقبال مخاطبان و فروش بالای نمایش از عملکرد تیم و گروه نمایش راضی هستم و خوشحالم که مورد قبول مخاطب قرار گرفته است.

کارگردان نمایش «میتینگ» با بیان اینکه همیشه تلاش کرده‌ام تا نمایش‌هایی را روی صحنه ببرم که حرف جامعه در آن زده شود، خاطرنشان کرد: پس از پایان هر نمایشی، نمایشنامه‌های مختلفی را مطالعه می‌‎کنم که حرف امروز و دغدغه جامعه باشد و بتوانم با آن ارتباط برقرار کنم حتما آن را انتخاب و اجرا می‌کنم.

اربابی اضافه‌ کرد: امروزه نمایشی که به روی صحنه می‌رود باید حرف دل مردم باشد؛ اجرای نمایش‌هایی مانند «هملت» و «اوتولو» زمانی می‌تواند موفق باشد که بر اساس نیازهای امروز جامعه، نه دغدغه‌های جامعه گذشته باشد. همیشه در نمایش‌هایم اولویت‌ام دغدغه‌های امروزه جامعه و مردم بوده است.

اجرای تئاتر کمدی با ریسک بالایی همراه است

وی با بیان اینکه نمایش میتینگ یک کار کمدی است و اجرای آن ریسک بالایی داشت، اظهار کرد: تقریبا در بیشتر ژانرها مانند مذهبی و یا تاریخی نمایشی را اجرا کرده‌ام و نمایش میتینگ دومین کاری کمدی من بود. اولین سابقه کار کمدی‌ام به نام پرواز ۷۳۷ بود که در یزد به روی صحنه بردم.

کارگردان نمایش «میتینگ» با بیان تجربه کاری کمدی افزود: اجرای نمایش کمدی سخت و خوب است، اجرای نمایش کمدی میتینگ با سابقه کاری که داشتم به نوعی ریسک بود. اجرای نمایش کمدی و خنداندن مخاطب در هر دوره ای کار سخت و مشکلی است، چرا که باید برای خنداندن مخاطب موقعیت کمدی ایجاد کرد که کار دشواری است.

اربابی اضافه‌ کرد: اجرای نمایش میتینگ تجربه‌ای متفاوت بود و سعی می‌کنم برای تئاتر بعدی یک نمایش کمدی سیاه را انتخاب کنم تا بتوانم خودم را به چالش بکشم و کارهای مختلفی را در ژانرهای متفاوت به روی صحنه برده باشم.

وی در خصوص جایگاه تئاتر مشهد خاطرنشان کرد: به‌عقیده من فضای تئاتر مشهد به نوعی پراکنده و حمایت از نسل جوان کمتر است، در حالیکه باید به جوانان فرصت دیده شدن را بدهیم. حمایت برخی از اساتید نیز به دلیل حضور نسل جوان در تئاتر است که بسیار ممنون آن‌ها هستم.

اساتید تئاتر باید از نسل جوان حمایت کنند

کارگردان نمایش «میتینگ» با اشاره به اینکه اجرای تئاتر در مشهد کار دشواری است، عنوان کرد: با توجه به اینکه مشهد شهری مذهبی بوده اجرای نمایش نیز کار دشواری است. اساتید باید از نسل جوان حمایت کنند نه اینکه روبه روی آن‌ها بایستند.

اربابی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان شاهد اتفاقات خوبی در سال جدید برای تئاتر مشهد بود یا خیر، گفت: قطعا می‌توان سال خوبی را برای تئاتر مشهد پیش‌بینی کرد؛ چراکه نمایش‌های روی صحنه کیفیت بالایی دارند و نسل جوان بیشتر از گذشته در تئاتر حضور دارند. در این ایام نمایش‌هایی با حضور نسل جوان دیده‌ام که به نظرم می‌توان امسال و سال آینده در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر چند نماینده از مشهد حضور داشته باشد.

وی تصریح کرد: گروه ما نیز در حال رایزنی است تا نمایش میتینگ را با شکلی مدرن شده در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به روی صحنه ببرد.

عکس تزئینی است

یکی از مشکلات تئاتر حضور بازیگرانی است که تخصص کافی را ندارند

رضا سپهر، بازیگر تئاتر میتینگ نیز در خصوص ایفای نقش در نمایش «میتینگ» اظهار کرد: در این نمایش عهده‌دار ایفای نقش «پرور» هستم که یکی از کاراکترهای اصلی نمایش است. پرور دارای شخصیتی متعارض و در واقع به گونه‌ای آفتاب‌پرست است که مسئولیت حراست و سلف دانشگاهی به نام دارقوزاباد را برعهده دارد.

این بازیگر تئاتر افزود: دانشگاهی که بخش کوچکی از جامعه محسوب می‌شود و نماد افرادی دو رو است که ظاهر و باطنی متفاوت دارند و دانشجویانی که در آنجا تحصیل می‌کنند دانشجویانی روشنفکر نیستند و به راحتی تحت تاثیر قرار می‌گیرند که در آخر کاراکتر پرور با رانت و قدرتی که دارد تصمیم‌گیرنده دانشگاه می‌شود.

وی با بیان اینکه حضور عوامل برجسته‌ دلیلی برای ترغیب ایفای نقش در این نمایش بود، گفت: کارگردان نمایش آقای محمدرضا اربابی هستند و نمایشنامه توسط آقای عباس جانفدا نوشته شده است و دیگر عوامل نمایش که جزو افراد با سابقه تئاتر مشهد هستند، در تصمیمم برای حضور در این نمایش بسیار تاثیرگذار بود.

این بازیگر تئاتر با اشاره به اینکه واکنش‌ها نشان می‌دهد که به خوبی از عهده ایفای نقش برآمده‌ام، بیان کرد: بر اساس مشورت‌هایی که صورت گرفته بود ایفای نقش این کاراکتر به من پیشنهاد شده بود و باتوجه به نوع کمدی نمایش و دیالوگ قرار بر این شد تا نقش پرور را اجرا کنم که خوشبختانه به خوبی توانستم از عهده اجرای آن بربیایم و اساتید و پیشکسوتانی که نمایش را دیده‌اند از ایفای نقش بسیار راضی بودند.

سپهر ادامه داد: تمام تلاشم بر این بود که به خوبی کاراکتر پرور را معرفی کنم و خوشحالم که این کار به خوبی انجام شد، همچین در اجرای کمدی نمایش، برقراری ارتباط کلامی و جذب مخاطب به خوبی انجام گرفت.

وی در پاسخ به این سوال که چه چیزی باعث شد تا عهده‌دار نقش شخصیت پرور در نمایش شود، گفت: مهمترین دلیلی که باعث شد در ایفای نقش پرور مصمم شوم تضادی است که میان کاراکتر نمایش با شخصیت اصلی من وجود دارد؛ پرور شخصیتی است که نقاب بر چهره دارد، در حالیکه در واقعیت شخصیتی متعارض با این کاراکتر دارم و از دو رویی پرهیز می‌کنم.

این بازیگر تئاتر ادامه داد: وجود این چالش‌ها باعث شد تا برای اجرای این شخصیت مصمم شوم و در نمایش ایفای نقش کنم و خرسندم که با این کار توانستم سهم کوچکی در این موفقیت داشته باشم.

سپهر خاطرنشان کرد: نمایش میتینگ اولین تجربه کاری من با آقای اربابی است، ایشان کارگردان جوان و با ذوقی هستند که اخلاق حرفه‌ای را به خوبی رعایت می‌کنند. یکی دیگر از نکات مثبت آقای اربابی نسبت به دیگر کارگردانان تعاملی بود که با پیشکسوتان نمایش داشتند، او به عنوان کارگردان پذیرای ایده و پیشنهاداتی که از سوی گروه ارائه می‌شد بود.

وی افزود: آرامشی که توسط کارگردان کار در گروه برقرار می‌شد بسیار حائز اهمیت است؛ برخلاف کارگردانان دیگری که با ادبیات نامناسب استرس بیشتری به بازیگران وارد می‌کنند، ایشان با متانت آرامش را  در گروه حاکم می‌کرد و من از کار در کنارش لذت بردم.

نمایش‌های روی صحنه مشهد به سمت رئالیست بودن پیش رفته‌اند

این بازیگر تئاتر در خصوص جایگاه تئاتر مشهد گفت: کیفیت نمایش‌های روی صحنه بهتر ازسال‌های گذشته است و نمایش‌ها به سمت رئالیست پیش رفته‌اند و می‌توان گفت نسبت به نمایش‌هایی که قبلا اجرا می‌شد شاهد رشد هستیم، اما متاسفانه از لحاظ  کیفیت متن و نمایشنامه‌ها در این چند سال افت قابل توجهی را شاهد بوده‌ایم.

سپهر با اشاره به تنوع ژانرهای مختلف نمایش‌های روی صحنه مشهد، بیان کرد: مشهد قطب دوم تئاتر کشور است، در طول این سال‌ها شاهد آثار متنوعی در ژانرهای مختلف هستیم که هر نوع سلیقه‌ای را پوشش می‌دهد، اما در این میان کارگردان معدودی هستند که به واسطه شهرت و یا بازیگران، نمایش‌هایشان فروش خوبی دارد و دیده شده‌اند.

تربیت نابازیگر در کارگاه‌های آموزشی نامعتبر

وی با بیان اینکه برگزاری کلاس‌های آموزشی توسط افراد بی‌سابقه باعث لطمه به تئاتر می‌شود، اظهار کرد: متاسفانه کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزش بازیگری برگزار می‌شود که به جز تعدادی اکثرا توسط اساتیدی که تخصص ندارند اداره می‌شوند و به ظاهر بازیگر آموزش می‌دهند که در واقع اینگونه نیست.

این بازیگر تئاتر خاطرنشان کرد: به عقیده من افراد که وارد حیطه بازیگری می‌شوند باید پس از گذراندن کلاس‌های آموزشی در بخش‌های کوچکتر شروع به کار کنند و پس از آن در بلک باکس‌ها ایفای نقش کنند تا پس از کسب تجربه‌های بیشتر وارد سالن اصلی تئاتر شوند.

بازگیری تئاتر نیازمند استعداد و مطالعه کافی است

سپهر افزود: بسیاری از بازیگران کار اولی با رانت و مافیا در نمایش‌های اصلی نقشی را ایفا می‌کنند، در صورتیکه بازیگری نیازمند استعداد و مطالعه کافی است و اگر هوش بازیگری نداشته باشیم، نمی‌توانیم در قاب صحنه باقی بمانیم.

انتهای پیام